Türkiye'nin futbol tarihi, büyük Batı Avrupa ligleri gibi medyada yer almayabilir, ancak sadece ülkenin geniş ve çılgın futbol nüfusu göz önüne alındığında, Avrupa'da en çok takip edilen şampiyonalardan biridir. Süper Lig'i oluşturan sevgili takımlarımızı izlemek için, yurtdışında yaşamasına rağmen her hafta sonu televizyonun başından ayrılmayan çılgın Türk gurbetçilerinin desteğini de unutmamak lazım.

Süper Lig: Tarihi

Futbol, Türkiye'de 19. yüzyılın son yıllarından beri oynanmaktadır ve şehir ligleri 1904 yılında düzenlenmeye başlanmıştır. Türkiye Futbol Şampiyonası 1924 yılında başlamıştır ve hepsi bir arada oynanmamış olmasına rağmen Türk futbolunun ilk ulusal şampiyonası olmuştur. Turnuva, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) tarafından organize edilmemiştir.

1937'de ilk ulusal lig Milli Küme adıyla kuruldu. Açılış sezonu sekiz takımdan oluşan turnuvayı Fenerbahçe kazandı. Fenerbahöe, Milli Küme ligini 9 kez kazandı, ancak TFF tarafından kabul edilmediği için Türkiye Süper Lig (eski adıyla Milli Lig) ile aynı resmi statüye sahip değil.

Ülkede, TFF'nin düzenlediği ülke çapında ilk lig şampiyonluğu 1959 yılında “Milli Lig” adıyla oldu. 1959'da İstanbul, Ankara ve İzmir'de sadece üç şehir temsil edildi. 

Fenerbahçe, Milli Lig kurulmadan önceki iki sezon düzenlenen sözde “Başkanlık Kupası” nda Beşiktaş, kendisini Türkiye'nin ilk şampiyonu olarak görse de ilk sezonun şampiyonu olan takımdır. UEFA'nın Avrupa Kupası'nda Türkiye'yi temsil edecek takımı belirlemek için kullanılan yaşanmış rekabet bu olayların kızışmasında temel etkenlerdendir.

Fenerbahçe, Beşiktaş ve tabii ki Galatasaray, ligin baskın güçleri oldular. Milyonlarca taraftar ve zaman zaman güçlü siyasi figürler, güçlü işadamları, şirketler tarafından desteklendi. Bugün bile Trabzonspor'un yetmişli yılların ortalarından seksenlerin ortalarına kadar on yılda altı kez şampiyonluk elde ettiğine inanmak zor görünüyor. Daha az ama yine de etkileyici olan, Bursaspor'un da 2010 yılında İstanbul'daki güç merkezlerinin tekelini kırmayı başarmış olması.

Ligin ilk sezonundan bu yana İstanbullu “Üç Büyükler” in ne kadar baskın olduğu düşünüldüğünde, sadece beş kulübün şampiyonluğu kazanması şaşırtıcı değil.

50.'li yılların sonlarından beri değişen bir şey, ligin tüm ülkeyi nasıl temsil ettiği. 1959'daki 3 Süper Lig takımı, ülkenin en kalabalık şehri olan İstanbul'da, en az 12 veya 13 olmak üzere birçok şehirden kulüplere ev sahipliği yapmıştır.

1959'da ve o zamandan beri her yıl şampiyonluk için yarışan, alt lige inmeyen kulüpler İstanbul'un “Üç Büyükler”i.

Rekorlar ve unvanlar bir yana, Süper Lig bir başka sebeple öne çıkıyor. 21. yüzyılın ilk yıllarında bazı kulüpler, yeni ve modern futbola özel, bir stadyuma yatırım yapmanın gidilecek yol olduğunu fark ettiler. Bu günlere hızlı bir şekilde ilerlerken, en iyi performans sergileyen büyük kulüpler ve aynı zamanda ikinci ligde oynayan birkaç küçük takım, Türkiyeyi sıralamada yükselterek gerçekten etkileyici işler başarıyor.

Lig Sistemi

Süper Lig, Türk futbol ligi sisteminin en üst seviyesidir. İkinci lig 2001 yılından beri TFF 1. Lig (eski Türkiye İkinci Futbol Ligi) olarak biliniyor. 

Dördüncü kademenin altında  olan ligler amatör seviyede oynanır. Takımlar bir üst lige çıkmak için gruplar halinde maçlar yapar. Gruplardan 1. çıkan takımlar bir birleri ile maç yapar ve kazanan takım bir üst lige bir sonraki sezon katılır. 

İstatistikler

En çok unvana sahip takımlar. 1959-2020 dönemine ait Süper ligi kazanan tüm Türk kulüplerinin istatistikleri.

Fenerbahçe'nin kazandığı dokuz şampiyonluk, Süper Lig'in başlangıcından önce ve mevcut Türkiye Federasyon Kupası'nda kazanıldığı için tartışmalı, ancak Türkiye Futbol Federasyonu tarafından resmi statüye sahip.

En çok Süper Lig katılımı olan takımlar

1959-2019 döneminde en çok Süper ligde yer alan Türk kulüplerinin istatistikleri.

İlk sezon ile 2019-2020 sezonu arasında toplam 72 kulüp Türkiye liginin en üst liglerine katılmıştır. Bu sene yapılan takım sayısı yükseltme kararının yarattığı karışıklık sebebiyle bu seneyi dahil etmedim.

Oyuncular

En çok gol atanlar

Ligin tüm zamanlarının önde gelen golcüsü uluslararası üne sahip Hakan Şükür'dür. 489 maçın çoğu Galatasaray'da olsa da, aynı zamanda Sakaryaspor ve Bursaspor'da forma giyen Şükür 249 gol attı.

Şükür, 2007'de Tanju Çolak'ın 240 gol rekorunu kırdı. Çolak'ın sadece 282 maçta 240 gol attığını ve 39 gollük tally ile “Altın Ayakkabı” yı kazanan tek Türk oyuncu olduğunu belirtmek gerekir. 1987-88. Samsunspor, Galatasaray ve Fenerbahçe'de geçirdiği dönemde "Bay Gol", İstanbulspor'da sadece bir sezon geçirdikten sonra 1994 yılında 31 yaşında emekli olmak zorunda kaldı. İnanması zor olsa da, lüks bir arabayı ülkeye kaçak olarak soktuğu için hapse atıldı.

En Çok Forma Giyen Oyuncular

Şükür, ligde de 489, Rıza Çalımbay'dan 5 maç eksiği ile üçüncü sırada yer alıyor. İkisi de listedeki Oğuz Çetin'in arkasında yer alıyor. 19 yıllık kariyerinin büyük bölümünde Sakaryaspor ve Fenerbahçe formasını giyen Çetin, 503 maçta oynayarak 2000 yılında emekli olmuştur.

En İyi Transferler

Türk kulüplerinde yapılan en büyük transferler, tarihsel olarak Avrupa'nın en iyi kulüpleri tarafından satın alınan çıkış yapan oyuncularla ilgilidir. Bununla birlikte, satılan oyunculara da listede yer verilmiştir.

Transferlerin bir çoğunda bazı anlaşmalar açıklanmadığı için, listede olan fiyatlandırmalar yanlış olabiliyor. Bu fiyatlar bilgilendirme amaçlıdır ancak doğruluğu 100 % değildir. Ancak yine de bu bilgilerin büyük ölçüde doğru olduğunu düşünüyorum.

Süper Lig Zaman Çizelgesi

• 1937 / Ulusal Lig kuruldu.
• 1959 / Milli Lig  kuruldu.
• 2001 / Ligin ismi Süper Lig olarak değiştirildi.

Süper Lig Güncel Puan Durumu