Asp.net Microsoft tarafından geliştirilmiştir, web sitesi yapma ve üzerinde gerekli olan tüm işlemleri gerçekleştirmeyi sağlayan bir teknolojidir. ASP aktif sunucu sayfaları anlamına gelmektedir, IIS ile beraber çalışmaktadır ve programlama diliyle oluşturulan web sitelerinin herhangi bir işlemci tarafından görüntülenmesi aşamasında tarayıcının HTML olarak yorumlanmasını sağlayacaktır.
ASP ile beraber oluşturulan web sitelerine dinamik web siteleri de denmektedir. Web sitesine ziyaretçi geldiği zaman ASP kodlarını ziyaretçiler görüntüleyemez, yani oldukça güvenli bir sistemdir. Ancak istemci tarayıcı tarafından yorumlanan sonuçlarla karşılaşmak mümkündür.
Teknik Programlama Dilidir
ASP.net’i açıklamadan önce ASP Nedir’i bilmek gerekir. Genelde web siteleri HTML ile kodlanmaktadır, ancak kişi etkileşimli bir web sitesine sahip olmak istiyorsa daha teknik programlama dillerini kullanmalıdır. ASP Windows işletim sistemine sahip sunucular tarafından kullanılabilen bir programlama dilidir ve yazılımların içinde HTML dili de kullanılabilmektedir. Ancak buna rağmen e-ticaret gibi daha karmaşık web sitelerinde ASP programını kullanmak pratiklik ve işlevsellik sağlayacaktır.
ASP sadece web sunucu ile beraber çalışabilmektedir, yani tek başına programlama dili işlevselliğine sahip değildir. HTML sayfasına bakıldığında java script kodlarını görmek mümkündür, ancak ASP için görüntüleme mümkün değildir. Bu bakımdan özellikle web masterlar için oldukça avantajlı bir dildir, çünkü kodların güvenliği açısından başkası tarafından alınması ve görüntülenmesi mümkün değildir. ASP içinde farklı script dilleri de bulunmaktadır ve sayfa .asp şeklinde bitmek zorundadır.
ASP.net ASP Değildir
ASP.net’in açıklamasını yaparken direk ASP’dir şeklinde yanıt vermek doğru olmayacaktır, ASP sadece konunun daha rahat anlaşılması için bir alt sistemdir. ASP.net ASP’nin daha gelişmiş halidir, çünkü kodları birbirlerinden farklıdır. Ortak dil çalışma zamanı kullanılmaktadır, ASP’de bu durum daha farklıdır.
ASP.net bir dil değildir, çatı görevi görmektedir. Web uygulamaları oluşturan bir çatı olduğunu söyleyebiliriz. Web sayfalarını ve web uygulamalarını oluştururken de .net dilleri kullanılmaktadır. İçeriğinde “code behind” denilen tasarım öğeleri yer almaktadır. Bu tasarım ve programlama öğelerini kullanır ve tasarımcı sayfanın eş zamanlı olarak çalışmasına olanak sağlar.
Bu özelliği sayesinde üyelik işlemleri kolayca yapılabilmektedir, Master Page ve Theme sayesinde web uygulama ara yüzlerinin oluşturulması da mümkündür. Kısaca web ve masaüstü uygulamalarını oluşturmak için kullanıldığını söyleyebiliriz.
Dinamik Web Uygulamaları Geliştirir
ASP.net dinamik web uygulamaları geliştirmektedir. Yazılımı oluşturmak için;
- C#
- VB.net
- Eski nesneye yönelimli C
- Jscirpt.net
- J#
Dilleri kullanılır bu dillere benzerlik göstermektedir. Tüm diller web ve masaüstü uygulamaları oluşturmak için kullanılmaktadır, geliştirici panoları ve şekilleri kullanılmaktadır.
Genel Özellikleri ve Tarihsel Süreci
ASP.net web geliştirme platformu olarak bilinmektedir, web tabanlı uygulamaları geliştirmek adına kullanılmaktadır. İlk olarak 2002 yılında piyasaya sürülmüştür, ilk sürüm 1,0 olarak dağıtılmıştı. En yeni sürümü ise 4,6 olarak bilinmektedir ve http protokolü ile çalışmak üzere programlanmıştır. Bu protokol tüm web sitelerinde kullanılan standart bir sürümdür.
Uygulama standart Windows uygulamasından tamamen farklıdır, web sunucunda konuşlandırılır ve istemci makinedeki web tarayıcısı http kullanılarak web uygulamasına erişim sağlar. Web tarayıcılarından gelen istekler ve sunucuların yanıtları http üzerinden yapılmaktadır. Diğer özellikleri;
- ASP.net web uygulamaları ve hizmetleri alanına yönelik ortak dil kullanımı sağlar
- Java gibi açık kaynaklı bir veri tabanı olanağı sunar
- İçerik ve doküman olarak Microsoft tarafından geliştirilir
- Programlama mantığı ve içeriği Microsoft Asp.net’te ayrı ayrı geliştirilmektedir.
- ASP.net Microsoft’un geliştirici platformu olan Visual Studio’da geliştirilmiştir
- Kurumsal ya da küçük ofis ortamlarında, Windows masaüstü bilgisayarlarında ya da web barındırma sunucularında çalışmaktadır.
