24/03/2021 - 18:45

Sosyal Medyada Paylaş

Safsata Nedir? Nasıl Safsatadan Uzak Durulur?

Safsata, kelime anlamı bakımından neden sonuç ilişkisinin yanlış kullanımından kaynaklı yanlış bir çıkarım yapmak anlamına gelmektedir. Rasyonel olmayan bağlamda öznel düşünceler veya geleneksel vaatlerle iletişim kurmaya çalışmak beraberinde de yanlış bir varsayımla düşüncelerini dile getirmek anlamına gelir. İnsanların kendi öznel bakış açılarıyla veya geçmişten günümüze gelen toplumsal düşüncelerle bir fikri ortaya koymasıyla açıklanabilir. 


Safsatalar hayatımızın her köşesindedir. Bunlara örnek olarak; batıl inançlar,önyargılar,  yetişme şeklinden dolayı dışlamalar, geleneksel vaatler verilebilir. Belirli bir amaca uygun olmayan, mantıksal olarak doğrusal ilerlemeyen birçok noktada safsatanın var olduğu söylenilmektedir. Safsataları mantıklı bir sürece dahil etmek eleştirel düşünmeyi beraberinde getirir. Bu doğrultuda rasyonel düşünmek ve eleştirel bir bakış açısına sahip olmak önemlidir.  Çünkü safsatalar ancak ve ancak önyargıları kırarak, toplumsal normları değiştirerek ve objektif yaklaşarak mümkün olabilmektedir. 


Bir kişi bir düşünceyi ortaya çıkarırken hata yapıyorsa, yanlış bir doğrultuda ilerliyor ise,  çıkarımları ve neden-sonuç ilişkisi doğru bir şekilde ilerlemiyorsa o kişinin rasyonellikten uzak bir düşünceyi ortaya koyduğu söylenmektedir. Safsatalar ilk bakışta belirli bir alt yapısı olduğundan dolayı doğru veya gerçek düşünceler gibi gözükebilir fakat ilerleyen zamanlarda safsatanın altyapısının rasyonellikten uzak olduğu ve sadece toplumsal normları besleyici olduğu fark edilir. Bu durumda da o safsatanın eleştirisi yapılmalıdır. 


Safsata argüman olarak doğru bir argüman değildir. Kişinin öznel bakış açısıyla var edildiğinden dolayı yanlış argümanla ilerlemek söz konusudur. Bu durumda safsatanın yanlış olduğu fark edilir ve bunu düzeltmek için bir bakış açısı edinmek gereklidir. Safsatalar birçok kategoriye ayrılabilir. Bunlara örnek olarak biçimsel, serbest ve otoriteye başvuran safsata olarak gözlemlenebilir. 


Herhangi bir insanın gücünden ya da parasından dolayı, diğer bir deyişle otorite sahibi olmasından dolayı, söylediği her sözün kabul edilmesi otoriteye dayalı bir safsata olarak gözlemlenebilmektedir. Bazı durumlarda da tersi ispatlanmadığı için, o savın doğru olduğu varsayılır. Ya da şaşırtıcı ve yüklü sorularla ilerleyen insanlarda safsatanın çokluğu fark edilmektedir. En önemli safsatalardan biri ise konu ile alakasız cümlelerin bir arada bulunmasıdır. Çünkü insanlar bazen önemli gördükleri iki farklı cümleyi bir araya getirebilmektedir.


İlk olarak hayatımızın birçok köşesinde safsatanın olduğunu bilmeliyiz. Bununla beraber de hayatımızı şekillendiren birtakım normların ve düşüncelerin rasyonel olmadığını da bilmeliyiz. Hayatımızın her köşesinde kendi düşüncelerimizin haricinde, başkalarının düşüncelerine değer verdiğimiz için hayatımızı o şekilde ilerlediğimizi de fark etmeliyiz. 


Sonuç olarak aslında safsata kavramına baktığımız zaman, bizim toplumsal düşüncelerimizi bir arada tutan ya da elinde güç bulunduran kişilerin söylediklerinin yüzde yüz doğru olmasını istediğimiz bir düşünce sistemi denilebilir. Fakat insanlık olarak, fark etmeliyiz ki geçmişte yapılan bazı durumlar geleceğe aktarılırsa ve hiç değiştirilmeden bu durum söz konusu olursa toplumun ilerlemesi mümkün değildir. Toplum olarak daha sağlıklı ve kaliteli bir insanlık arayışı içerisinde isek safsataları en aza indirmek ve düşünce sistemimizi daha mantıksal daha felsefi ve daha sorgulayıcı hale getirmek önemlidir. İnsanların özellikle de çocuk yaştan itibaren kişilerin sorgulamaya kapalı bir şekilde yetişmesinden dolayı belirli bir kalıba uygun hareket etmek ve yine aynı kalıbı uygun şekilde konuşmak önemli bir safsata kaynağı oluşturmaktadır. 


Fakat eğer insan sorgulamaya başlarsa, felsefe ile tanışırsa, ne kadar öğrenmeye aç olursa o kadar toplumun gelişmesi söz konusu olacaktır. Toplumun gelişebilmesi için safsataları en aza indirmek ve rasyonel bakmak önemlidir. Öznellikten çok nesnellik, bilimsellik ve neden sonuç ilişkisi bizi daha kaliteli bir topluma sürükleyebilir. 

 

0 0
Yaşlandığımı Nasıl Anlarım ?

Yaşlandığımı Nasıl Anlarım ?

Yaşlanmanın alamatlerini sayarken kendimce bir takım ölçülerim var.