Kadınların Makyaj Yapmasının Evrimsel Psikoloji ile İlişkisi

Kadınların makyaj yapma davranışı, günümüzde yaygın bir estetik tercih olarak görülse de, bu davranışın temelinde evrimsel psikolojinin derin izleri bulunur. Evrimsel Psikoloji, insan davranışlarını ve düşünce biçimlerini biyolojik temellere dayandırarak açıklamaya çalışan bir bilim dalıdır. Bu bakış açısı, çekicilik, eş seçimi ve romantik ilişkilerde kadın ve erkek davranışlarının farklılıklarını ele alırken, kadınların makyaj yapma davranışını da anlamamıza yardımcı olur.

Evrimsel Psikoloji ve Eş Seçimi

Evrimsel psikolojiye göre, insan türü içgüdüsel olarak türünü devam ettirme arzusuyla hareket eder. Kadınlar için eş seçimi, yavrularının sağlıklı olacağından ve bakım göreceğinden emin olmak için çok daha büyük bir öneme sahiptir. Erkekler üreme hücresini vermekle döllenmeye katkıda bulunurken, kadınlar bu süreçte dokuz aylık bir hamilelik ve doğum sürecine katlanmak zorundadır. Ayrıca, doğumdan sonra yavruya yatırım yapacak erkek bulunmaması, kadın için büyük bir risk oluşturur (Özdemir, 2018). Bu yüzden kadınlar, eş seçerken daha seçici davranmak zorundadırlar ve erkeğin sağladığı genetik kaliteye büyük önem verirler (Trivers, 1972).

Erkeklerin Eş Seçimi: Sağlıklılık ve Genetik Kalite

Erkekler ise, eş seçimi yaparken doğurganlık ve genetik kaliteye odaklanırlar. Çünkü yanlış bir eş seçimi, türlerinin devamlılığı açısından büyük bir kayıp anlamına gelebilir. Bu nedenle, erkekler sağlıklı ve doğurgan bir eş seçme eğilimindedirler (Buss, 2007). Ancak, doğurganlık doğrudan gözlemlenemeyen bir özellik olduğu için, sağlıklılığı ve doğurganlığı işaret eden fiziksel ipuçları tercih sebebi haline gelir.

Makyajın Evrimsel Temeli: Sağlıklılık ve Çekicilik Sinyalleri

Makyajın ve kozmetik ürünlerinin temel amacı, kadının dış görünüşünü iyileştirerek sağlıklılık ve doğurganlık sinyalleri göndermesine yardımcı olmaktır. Evrimsel psikolojiye göre, makyaj yapılan özellikler, genellikle doğurganlık ve sağlıklı görünümle ilişkilendirilir. İşte makyajın evrimsel olarak hangi sinyalleri gönderdiği:

• Dolgun Dudaklar: Gençlik ve doğurganlık ipucudur.
• İri Gözler ve Çıkık Elmacık Kemikleri: Gençlik ve sağlıklılığı işaret eder.
• Simetrik Yüz: Genetik kalite ve sağlıklılığın göstergesidir.
• Parlak Saçlar ve Lekesiz Cilt: Sağlıklı yaşamın ve iyi genlerin ipuçlarını verir.
• Bel-Kalça Oranı: Kadının doğurganlığını temsil eder; ideal oran .70'tir (Buss, 2007).

Makyajla bu özellikleri vurgulayan kadınlar, evrimsel olarak eş seçiminde avantajlı hale gelirler. Kozmetik ve estetik uygulamaların yaygın olarak kullanılması, bireylerin sağlıklı ve çekici görünümle eş seçiminde öne çıkmalarını sağlamaya yönelik bir strateji olarak görülebilir.

Sonuç

Evrimsel psikoloji, kadınların makyaj yapma davranışını biyolojik ve evrimsel süreçler bağlamında anlamamıza yardımcı olur. Kadınlar, makyaj yaparak sağlıklılık ve doğurganlık sinyalleri gönderir, bu da onların eş seçiminde avantajlı olmalarını sağlar. Makyajın estetik bir tercih olmasının yanı sıra, bu davranışın kökeninde derin bir evrimsel bağlam bulunmaktadır.

Kaynakça:

• Buss, D. M. (2007). The evolution of human mating. Acta Psychologica Sinica, 39 (3), 502-512.
• Geher, G. (2006). Evolutionary psychology is not evil!(… and here’s why…). Psihologijske teme, 15(2), 181-202.
• Özdemir, A. (2018). Duygusal Sadakatsizlik İpuçlarının Sadakatsizliğe Uğrama Değerlendirmeleri Üzerindeki Etkisi (Yayınlanmamış Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Trivers, R. L. (1972). Parental investment and sexual selection. B. Campbell (Ed.). Sexual selection and the descent of man içinde (s. 136-179). New York: Adline Press.

Anahtar Kelimeler : kadınların makyaj yapması, evrimsel psikoloji, eş seçimi, çekicilik, doğurganlık sinyalleri, makyajın evrimsel açıklaması, makyajın biyolojik temeli, sağlıklılık sinyalleri, kadın davranışları, estetik ve kozmetik