Günümüzde en yaygın rahatsızlıklardan biri insomnia, diğer adı ile uykusuzluk problemi. Peki insomnia hakkında ne biliyoruz? er uykusuzluk problemi insomnia olarak örülebilirmi? Ya da insomnia tedavisi zor bir rahatsızlık mıdır?İnsomnianın birçok etkeni ve semptomu vardır, ancak teşhisi iki temel etken ile yapılır.Normal uyku için yeterli fırsatlara rağmen ortaya çıkan uyuma zorlukları ve doğrudan düşük uyku kalitesi veya süresinden kaynaklanan gündüz bozukluğu. ündüz bozukluğu halk arasındaki tabir ile biyolojik saatinizin bozulması olarak tanımlanabilir.
Kronik uykusuzluk olarakta bilinen insomnia, en az üç ay boyunca haftada en az üç kez ortaya çıkan uyku sorunu ile gözlemlenmektedir.. Üç aydan kısa süren uykusuzluk, kısa süreli uykusuzluk olarak bilinir.
Uyku başlangıçlı uykusuzluk adı verilen türünde, kişiler uykuya dalmada güçlük çekerler. Bu tür insomnia rahatsızlığı genelde çalışma düzenine, strese veya sık sık seyahat edenlerde uyku öncesi rahatlama da zorluk yaşayan kişilerde görülür.
Uyku sürdürme uykusuzluğu olarak ifade edilen insomnia türünde ise, başlangıçta uykuya dalma konusunda zorluk çekmeyen kişilerde, bir kere uyandıktan sonra bir daha uykuya devam edemezler veya uykuları oldukça hafiftir.Bu insomnia türü de çoğunlukla yaşlılarda ve yatmadan önce alkol, kafein veya tütün tüketen kişilerde yaygın olarak görülür. Bu tür insomnianın bir diğer etkeni de,uyku apnesi ve periyodik uzuv hareket bozukluğu gibi bazı bozukluklar da uykuyu sürdürme uykusuzluğuna neden olabilir.
Bazı insanlar hem uyku başlangıcı hem de uykuyu sürdürme zorluklarını içeren karışık uykusuzluğa sahip olabilir ve kronik uykusuzluğu olan kişiler bu semptomların zamanla değiştiğini görebilir.
Uykusuzluğun Nedenleri ve Belirtileri
Uykusuzluğun, uzmanlar tarafından aşırı uyarılma durumundan kaynaklandığına inanılıyor. Aşırı uyarılma zihinsel, fiziksel veya her ikisinin bir kombinasyonu olabilir. Çevresel, fizyolojik ve psikolojik faktörlerin tümü uykusuzlukta rol oynayabilir.
● Uykuyu olumsuz etkileyen maddelerin yutulması veya tüketimi. Örneğin; alkol, nikotin, ilaçlar, kafein
● Sağlık sorunları. Fiziksel ağrı ve rahatsızlık, uykuda kalmayı zorlaştırarak gündüz rahatsızlıklarına yol açabilir.
● Gebelik veya prostat büyümesi gibi geceleri sık sık tuvalete gitmeyi gerektiren durumlar da uykusuzluk semptomlarına neden olabilir.
● Gece boyunca meydana gelen apneler olarak bilinen düzensiz solunum epizodları ile karakterize bir bozukluk olan uyku apnesi de neden olabilir.
● Kronik ağrı, huzursuz bacak sendromu, kalp ve akciğer hastalıkları da uykusuzlukla ilişkilidir.
● Davranışsal ve zihinsel sağlık bozuklukları. Uykusuzluk, depresyonun yaygın bir belirtisidir.
● Stres ve anksiyete, uykusuzluğa da katkıda bulunabilir ve bu da stresli ve endişeli duyguları şiddetlendirebilir.
● Bipolar bozukluk gibi zihinsel sağlık bozuklukları da uykusuzluğa neden olabilir.
● Uykusuzluk konusunda aşırı endişelenmenin uykusuzluğa neden olduğu bilinmektedir.
Uykusuzluğu Önlemek İçin İpuçları
Kronik uykusuzluk reçeteli ilaçları, bilişsel ya da davranışçı terapiyi ve diğer resmi tedavi türlerini gerektirebilir. Bazı insanlar için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları ve iyi uyku hijyeni uygulamak uykusuzluk semptomlarını hafifletebilir ve daha sağlıklı uyumalarına yardımcı olabilir. Aşağıdaki uyku hijyeni önlemleri uykusuzluk çeken kişiler için faydalı olabilir.
● Özellikle günün geç saatlerinde uykuyu sınırlamak veya ortadan kaldırmak
● Akşamları alkol, kafein ve tütün ürünlerinin kullanımının kısıtlanması
● Gece geç saatlerde yemek yemekten kaçınmak
● Uyku vaktinden önce ekran süresini sınırlama
● Sağlıklı bir diyet sürdürmek ve gün içinde düzenli egzersiz yapmak
● Her gün aynı yatma ve uyanma saatlerini içeren tutarlı bir uyku programı izleyin
● Yatak odanızı ve yatağınızı uyku ve seks için kullanın - çalışmaktan, video oyunları oynamaktan ve diğer uyarıcı aktivitelerden kaçının
